Sloka & Translation

Audio

[Further description of the aerial car, Pushpaka ]

സ തസ്യ മധ്യേ ഭവനസ്യ സംസ്ഥിതം

മഹദ്വിമാനം മണിവജ്രചിത്രിതമ്.

പ്രതപ്തജാമ്ബൂനദജാലകൃത്രിമം

ദദര്ശ വീരഃ പവനാത്മജഃ കപിഃ৷৷5.8.1৷৷


വീരഃ courageous, പവനാത്മജഃ son of the Wind-god, സഃ കപിഃ that vanara, തസ്യ ഭവനസ്യ of that mansion, മധ്യേ in the middle, സംസ്ഥിതമ് standing, മണിവജ്രചിത്രിതമ് rendered beautiful with gems and diamonds, പ്രതപ്തജാമ്ബൂനദജാലകൃത്രിമമ് adorned with latticed windows of barnished gold, മഹത് great, വിമാനമ് aerial chariot, ദദര്ശ saw.

The courageous son of the Wind-god, Hanuman, the vanara saw the aerial chariot kept in the middle of the mansion inlaid with gems and diamonds latticed with artificial windows of barnished gold.
തദപ്രമേയാപ്രതികാരകൃത്രിമം

കൃതം സ്വയം സാധ്വിതി വിശ്വകര്മണാ.

ദിവം ഗതം വായുപഥപ്രതിഷ്ഠിതം

വ്യരാജതാദിത്യപഥസ്യ ലക്ഷ്മവത്৷৷5.8.2৷৷


അപ്രമേയാപ്രതികാരകൃത്രിമമ് with images of incomparable beauty and immeasureable skill, വിശ്വകര്മണാ by Visvakarma, സ്വയമ് himself, സാധ്വിതി product of excellent achievement, കൃതമ് fashioned, ദിവമ് sky, ഗതമ് going, വായുപഥപ്രതിഷ്ഠിതമ് which was placed in the aerial path, തത് that, ആദിത്യപഥസ്യ in the orbit of the Sun, ലക്ഷ്മവത് like a beacon-light, വ്യരാജത shone.

The immeasurable Pushpaka fashioned by Visvakarma with images of incomparable
beauty was not possible to describe. An excellent product of his achievement, it was placed in the aerial path appearing as a beacon-light (sign-post) in the orbit of the Sun.
ന തത്ര കിഞ്ചിന്ന കൃതം പ്രയത്നതോ

ന തത്ര കിഞ്ചിന്ന മഹാര്ഹരത്നവത്.

ന തേ വിശേഷാ നിയതാഃ സുരേഷ്വപി

ന തത്ര കിഞ്ചിന്ന മഹാവിശേഷവത്৷৷5.8.3৷৷


തത്ര there, പ്രയത്നതഃ by special effort, ന കൃതമ് not only done, കിഞ്ചിത് anything, ന not, തത്ര there, ന മഹാര്ഹരത്നവത് with costly gems, കിഞ്ചിത് a litttle, ന not, തേ those, വിശേഷാഃ unique, സുരേഷ്വപി even to deities, ന നിയതാഃ not present, തത്ര there, ന മഹാവിശേഷവത് very special, കിഞ്ചിത് ന indeed it was.

There was nothing in Pushpaka which was not executed carefully with special effort, nothing which was not made of precious stones. Such privileges were not available to even gods. Indeed there was nothing which was not unique.
തപഃ സമാധാനപരാക്രമാര്ജിതം

മനഃ സമാധാനവിചാരചാരിണമ്.

അനേകസംസ്ഥാനവിശേഷനിര്മിതം

തതസ്തതസ്തുല്യവിശേഷദര്ശനമ്৷৷5.8.4৷৷


തപഃ spiritual efforts, സമാധാനപരാക്രമാര്ജിതമ് designed through concentration and prowess, മനഃ സമാധാനവിചാരചാരിണമ് which can reach the places desired by the thought of its master, അനേകസംസ്ഥാനവിശേഷനിര്മിതമ് built with many special seats, തതസ്തതഃ at all places, തുല്യവിശേഷദര്ശനമ് of equally good appearance

(The Pushpaka) was designed by dint of divine efforts and prowess (of Kubera). It could touch any place its master commanded with a cool mind. It had many beautiful
places of rest.
വിശേഷമാലമ്ബ്യ വിശേഷസംസ്ഥിതം

വിചിത്രകൂടം ബഹുകൂടമണ്ഡിതമ്.

മനോഭിരാമം ശരദിന്ദുനിര്മലം

വിചിത്രകൂടം ശിഖരം ഗിരേര്യഥാ৷৷5.8.5৷৷


വിശേഷമ് special, ആലമ്ബ്യ resorting to, വിശേഷസംസ്ഥിതമ് designed in a unique manner, വിചിത്രകൂടമ് with wonderful peaks, ബഹുകൂടമണ്ഡിതമ് decorated with many peaks, മനോഭിരാമമ് delightful to the mind, ശരദിന്ദുനിര്മലമ് pleasing as autumnal full-moon, ഗിരേഃ mountain's, വിചിത്രകൂടമ് wonderful towers, ശിഖരം യഥാ like the peak.

The Pushpaka was specially designed in a unique manner. It was decorated with many colourful peaks. It was delghtful and pleasing to the mind and bright like the autumnal full-moon. It looked like a mountain with many wonderful towers around.
വഹന്തി യം കുണ്ഡലശോഭിതാനനാഃ

മഹാശനാ വ്യോമചരാ നിശാചരാഃ.

വിവൃത്തവിധ്വസ്തവിശാലലോചനാഃ

മഹാജവാ ഭൂതഗണാഃ സഹസ്രശഃ৷৷5.8.6৷৷


യമ് such (a chariot), കുണ്ഡലശോഭിതാനനാഃ faces brightened by the ear-rings, മഹാശനാഃ gluttons, വ്യോമചരാഃ ranging in the sky, നിശാചരാഃ night-rangers, വിവൃത്തവിധ്വസ്ത വിശാലലോചനാഃ with big rolling and frightening eyes, മഹാജവാഃ of tremendous speed, ഭൂതഗണാഃ groups of Bhutas, സഹസ്രശഃ in thousands, വഹന്തി drawing.

The Pushpaka was borne by multitudes of Bhutas whose faces were shining with ear-rings, who were demons ranging in the night sky. They were gluttons endowed with great speed, and they had big, rolling and frightening eyes.
വസന്തപുഷ്പോത്കരചാരുദര്ശനം

വസന്തമാസാദപി കാന്തദര്ശനമ്.

സ പുഷ്പകം തത്ര വിമാനമുത്തമം

ദദര്ശ തദ്വാനരവീരസത്തമഃ৷৷5.8.7৷৷


തത് that, വാനരവീരസത്തമഃ hero among monkeys, സഃ he, വസന്തപുഷ്പോത്കരചാരുദര്ശനമ് looking beautiful like a collection of blossoms of spring, വസന്തമാസാദപി more delightful than spring, കാന്തദര്ശനമ് appearing beautiful, പുഷ്പകമ് Pushpaka, ഉത്തമമ് excellent, വിമാനമ് aerial chariot, തത്ര there, ദദര്ശ saw.

That hero among monkeys, beheld the aerial chariot looking beautiful like a colourful collection of spring blossoms. Its appearance was more pleasant than spring itself.
ഇത്യാര്ഷേ ശ്രീമദ്രാമായണേ വാല്മീകീയ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ അഷ്ടമസ്സര്ഗഃ৷৷
Thus ends the eighth sarga of Sundarakanda of the holy Ramayana, the first epic composed by sage Valmiki.